สารศาสนกิจจานุกิจ วัดคุ้งตะเภา จ.อุตรดิตถ์: 6-1-66 กิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์พุทธมณฑลหลวงพ่อใหญ่พระสัมพุทธมุนี ถวายเป็นพระราชกุศลฯ ณ วัดคุ้งตะเภา

เช้าวันที่ 6 ม.ค. 66

ที่พุทธมณฑลหลวงพ่อใหญ่พระสัมพุทธมุนี ริมน้ำน่านวัดคุ้งตะเภา จ.อุตรดิตถ์ นายสมหวัง พ่วงบางโพ ผู้ว่าราชการจังหวัดอุตรดิตถ์ นำหัวหน้าส่วนราชการ ข้าราชการ และพี่น้องประชาชน ร่วมกันบำเพ็ญสาธารณประโยชน์ เพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสารินีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา

(ผวจ.อต. นำประกอบพิธีเปิดกรวยถวายราชสักการะ ริมน้ำน่านท่าน้ำวัดคุ้งตะเภา)

(หัวหน้าส่วนราชการและประชาชนถวายความเคารพพระฉายาลักษณ์ฯ)

โดยร่วมกันปล่อยปลาหน้าเขียง ในลำน้ำน่าน ณ ท่าน้ำวัดคุ้งตะเภา พร้อมทั้งร่วมกิจกรรมปลูกต้นไม้ยืนตัน จำนวน ๔๕ ต้น บริเวณพื้นที่ของวัดคุ้งตะเภา อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์ โดยปลูกต้นประดู่ซึ่งเป็นดอกไม้ประจำจังหวัดอุตรดิตถ์ ไว้ทิศเหนือ และต้นรวงผึ้ง ต้นไม้ประจำรัชกาลที่ ๑๐ ไว้ด้านทิศใต้ ด้านหน้าองค์หลวงพ่อใหญ่พระสัมพุทธมุนี หน้าตัก ๑๐ เมตร เพื่อเป็นพุทธบูชา และต้นไม้ยืนต้น เช่น ตะเคียน ประดู่ และไม้เบญจพรรณอื่นๆ บริเวณลานพระพุทธเจ้าทันใจร้อยองค์

(ร่วมกันปล่อยปลาริมน้ำน่านเขตอภัยทานท่าน้ำวัดคุ้งตะเภา เพื่อถวายเป็นพระราชกุศล)

(ผวจ.อต. นำหัวหน้าส่วนราชการปลูกต้นไม้ถวายเป็นพระราชกุศล ๔๕ ต้น)

(ผวจ.อต. ปลูกต้นรวงผึ้งต้นไม้ประจำรัชกาล และต้นประดู่ไม้ประจำจังหวัดอุตรดิตถ์ หน้าหลวงพ่อใหญ่ฯ)

การนี้ นายสมหวัง พ่วงบางโพ ผู้ว่าราชการจังหวัดอุตรดิตถ์ ได้อธิษฐานจิตและปลูกต้นพระศรีมหาโพธิ์ หน่อเนื้อพระศรีมหาโพธิ์จากพุทธคยา ประเทศอินเดีย ณ บริเวณจุดต้นโพธิ์สามเส้าโบราณทิศตะวันออก เหนือศาลาการเปรียญวัดคุ้งตะเภา เพื่อทดแทนต้นโพธิ์โบราณทิศตะวันออกที่มีอายุกว่า ๒๔๐ ปี ซึ่งล้มไปเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๕๐ เพื่อให้บริเวณดังกล่าวกลับคืนเป็นปริมณฑลโพธิ์สามเส้าดุจในสมัยโบราณ ซึ่งคนคุ้งตะเภาเล่าสืบมาว่าโพธิ์สามเส้าดังกล่าวปลูกโดยองค์ผู้สถาปนาวัด และเมื่อก่อนโค่นลงนั้นมักมีผู้พบเห็นดวงไฟประหลาดลอยขึ้นจากต้นโพธิ์ในวันพระใหญ่เสมอๆ ปัจจุบันเหลือต้นโพธิ์ดั้งเดิมจำนวน ๒ ต้น คือ โพธิ์ทิศเหนือ และโพธิ์ทิศใต้ ริมตลิ่งแม่น้ำน่านหาดสูงวัดคุ้งตะเภาโบราณในสมัยธนบุรี

โดยโพธิ์สามเส้าวัดคุ้งตะเภานั้น เชื่อว่าเป็นการปลูกร่วมกันของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช และทหารเสือพระเจ้าตากทั้งปวงที่มีส่วนร่วมสำคัญในการสำเร็จศึกรวมแผ่นดิน มีพระยาพิชัย (ดาบหัก) ซึ่งได้รับตั้งยศเป็นเจ้าเมืองพิชัย เป็นอาทิ โดยต้นทิศตะวันออกหันไปทางวัดพระฝางสวางคบุรี ซึ่งเป็นจุดยุทธภูมิสุดท้ายในการสำเร็จศึกปราบชุมนุมเจ้าพระฝาง พ.ศ. ๒๓๑๓ ซึ่งการปลูกต้นโพธิ์ของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เป็นพระราชศรัทธาในคราวบ้านเมืองยังมีศึกสงคราม ที่เป็นภาวะจลาจลไม่สามารถสร้างอาคารศาสนสถานถาวรถวายไว้ในพระบวรพุทธศาสนาได้ เพื่อให้ต้นพระศรีมหาโพธิ์เป็นประจักษ์พยานแห่งพระราชศรัทธา สืบทอดพระพุทธศาสนาให้คงถ้วนห้าพันปีตามพระราชปณิธาน ปรากฎในพื้นที่ต่างๆ ที่พระองค์เสด็จประทับคราวทำศึก เช่น ที่ วัดกองดิน จ.ระยอง วัดแม่สลาบ จ.เชียงใหม่ หรือที่วัดอรุณ กรุงธนบุรี เป็นต้น

ตำนาน #โพธิ์สามเส้าคู่วัดคุ้งตะเภา

ตั้งอยู่บริเวณข้างศาลาริมตลิ่งแม่น้ำน่านเก่า โบราณว่าผู้สร้างวัดคือองค์พระเจ้าตากสินมหาราชปลูกไว้เมื่อครั้งสถาปนาวัดคุ้งตะเภา ๒๓๑๓ เพื่อสมโภชสำเร็จศึกรวมแผ่นดิน โดยปลูกเป็นสามเส้า ต้นโพธิ์ทิศตะวันออกชี้ไปทางวัดพระฝางสวางคบุรี สถานที่รบแตกหักเอาชนะชุมนุมเจ้าพระฝาง รวบรวมแผ่นดินไทยให้เป็นหนึ่ง ส่วนต้นโพธิ์ทิศตะวันตกสองต้น ปลูกไว้หัวและท้ายศาลาพระตำหนักค่ายหาดสูงที่ทรงพระราชอุทิศเป็นศาลาการเปรียญ คนโบราณเล่าว่าสมัยก่อน เมื่อถึงวันขึ้น ๑๕ ค่ำ มักจะมีคนพบดวงไฟประหลาดลอยออกจากโพธิ์สามเส้าไปบนท้องฟ้าอยู่เนืองๆ ต่อมาใน พ.ศ. ๒๔๗๒ แม่น้ำน่านเก่าซัดตลิ่งพัง ชาวบ้านคุ้งตะเภาจึงย้ายศาลาการเปรียญมาที่ตั้งปัจจุบัน โดยให้หัวศาลาอยู่ใต้ต้นโพธิ์โบราณทิศตะวันออก ปรากฎซากเจดีย์ และอิฐโบราณ ก่อนถูกดินกลบในยุคหลัง ส่วนต้นโพธิ์ทิศตะวันออกโค่นลงเมื่อ ๒๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๐ มีการสร้างศาลเจ้าแม่โพธิ์เขียวไว้เป็นอนุสรณ์ โพธิ์ต้นนี้ก่อนโค่นนั้นเป็นต้นโพธิ์ขนาดใหญ่สูงมากกว่า ๑๒ เมตร และมีความกว้างโดยรอบมากกว่า ๑๐ คนโอบ ปัจจุบันเป็นลานด้านเหนือศาลาการเปรียญ (ต้นทางลงไปสักการะหลวงพ่อใหญ่)

(ภาพเก่า: ต้นโพธิ์โบราณทิศตะวันออก มีขนาดใหญ่กว่า ๑๐ คนโอบ ก่อนโค่นลงในปี ๒๕๕๐)

วันศุกร์ที่ ๖ ม.ค. ๒๕๖๖ ตรงกับขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนยี่ ปีขาล นายสมหวัง พ่วงบางโพ ผู้ว่าราชการจังหวัดอุตรดิตถ์ ได้มีศรัทธา นำต้นโพธิ์สืบสันตติพันธ์จากพระศรีมหาโพธิ์ตรัสรู้พุทธคยา ประเทศอินเดีย มาปลูกในจุดเดิมโพธิ์สามเส้าพระเจ้าตากทิศตะวันออก เพื่อเป็นพุทธบูชา เป็นอนุสรณ์สมโภชวัดคุ้งตะเภาครบ ๒๕๒ ปี คณะสงฆ์คณะศรัทธาวัดคุ้งตะเภาขออนุโมทนาสาธุๆ